ဒုခ်ီယားတန္းအေရး စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ေတြ႔ရိွခ်က္ အစီရင္ခံစာကို ဒီကေန႔ အမ်ားျပည္သူကို ထုတ္ျပန္လိုက္ရာမွာ၊ ဒုခ်ီယားတန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြက ေရးသားေျပာဆိုခဲ့တာ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မဟုတ္မမွန္တဲ့အေၾကာင္း ျငင္းဆန္ထားပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္လိ္ု႔ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ဒုခ်ီယားတန္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ လူမႈကြန္ယက္ေတြမွာ ေဖာ္ျပေရးသားခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီး၊ မွန္ မမွန္ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈေတြလုပ္ၿပီး ဒီအစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာ ေရးသားသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔လည္း ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔၀င္ေတြ သာမက ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ပညာရွင္ေတြကို ဖိတ္ေခၚ ပါ၀င္ေစခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ ေက်းရြာသားေတြ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ ရိွခဲ့တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာက အတည္ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒါဟာ ရန္လိုတဲ့လူအုပ္ကို လံုၿခံဳေရးတပ္က ခုခံတုံ႔ျပန္ရင္း ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနဆိုၿပီး သံုးသပ္ထားပါတယ္။
“လံုၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြကေန ဖမ္းဆီး ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္တာေတြ လုယက္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဒုခ်ီယားတန္း ေက်းရြာသားအခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈေတြ ရိွတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေတြ႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီဒဏ္ရာေတြ ဘယ္လိုရသလဲဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ႏွစ္ရပ္ရိွတယ္လို႔ တြက္ပါတယ္။ ပထမတခုကေတာ့ ရန္လိုတဲ့လူအုပ္ႀကီးနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ ရဲတပ္သားေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ခုခံကာကြယ္ရင္းနဲ႔ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး တြက္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ပစ္ခတ္ၿပီး ရွင္းရတာမ်ိဳး ရိွပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ေက်းရြာသားေတြ ထြက္ေျပးၾကတဲ့အခါ ေမွာင္ထဲမဲႀကီးထဲမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။”
စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာယဥ္ယဥ္ႏြယ္က ရွင္းျပခဲ့တာပါ။ ဒုခ်ီယားတန္း အလယ္ေက်းရြာ မီးေလာင္တဲ့ကိစၥမွာေတာ့ ဒါဟာ သာမန္ မေတာ္တဆ သေဘာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ ႏို္င္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္တရပ္နဲ႔ အဖဲြ႔အစည္းတခုက လုပ္တယ္ဆိုၿပီး သံုးသပ္ပါတယ္။ ဘယ္အဖဲြ႔ဆိုတာကို မေရးပါဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ လွ်ိဳ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပသလို၊ မူဆလင္အခ်ိဳ႕ သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး အေလာင္းေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ကိုလည္း သူတို႔ အေသအခ်ာ ေလ့လာခဲ့တယ္လို႔ ေဒါက္တာယဥ္ယဥ္ႏြယ္က ေျပာပါတယ္။
“မူဆလင္ ႐ုပ္အေလာင္း ၁၀ ေလာင္းကေန အေလာင္း၂၀ ေလာက္ အထိကို သခၤ်ဳိင္း၀င္းနားမွာ ျမႇဳပ္လိုက္တယ္ဆိုၿပီး ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာမွာ စြပ္စဲြထားပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ဟာ အဲဒီေနရာအထိကို သြားခဲ့ပါတယ္။ ေနရာဟာ အေရာက္အေပါက္ နည္းၿပီးေတာ့ သစ္ပင္ေတြ ျမက္ေတြအားလံုး သဘာ၀အတိုင္း ရိွေနပါတယ္။ သံသယျဖစ္စရာ အေနအထား မရိွပါဘူး။”
ေက်းရြာအတြင္း ပိုင္ဆိုင္မႈပစၥည္းေတြ လုယက္ခံရတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ တိုင္ၾကားခ်က္ေတြအေပၚမွာ စံုစမ္းေတြ႔ရိွခ်က္ေတြအရ အစားအစာနဲ႔ မီးဖိုေခ်ာင္ ပစၥည္းေတြ ခိုးယူခံရႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို သံုးသပ္ထားေပမဲ့၊ ေရႊ၊ ေငြ၊ ကြ်ဲ၊ ႏြား ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ လုယက္ခံရတယ္ဆိုတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ေျမျပင္စံုစမ္းခ်က္အရေရာ လူမႈစီးပြားေရး အေျခအေနအရပါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းတယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာက သံုးသပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာဆိုတာနဲ႔ MSF က ေျပာဆိုခ်က္ေတြဟာ လံုး၀ ခိုင္လံုမႈ မရိွဘူးဆိုတာကို ေကာ္မရွင္ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉးေတြက အထပ္ထပ္ ျငင္းခဲ့ပါတယ္။
“AZG လို႔လည္း ေခၚတဲ့ MSF က ေျပာဆိုခ်က္နဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒီလွ်ိဳ႕၀ွက္ အစီရင္ခံစာ ႏွစ္ခုစလံုးကို လံုး၀ ပယ္ခ်ပါတယ္။ အဲဒီက စြပ္စဲြခ်က္ေတြ အားလံုးဟာ အေျခအျမစ္ မရိွပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ကေလးေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုပါ သတ္ျဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ၊ ေက်းရြာလူႀကီးက ကေလးငယ္ကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ပစ္တယ္ဆိုတဲ့ လုပ္ဇာတ္သေဘာ စြပ္စဲြခ်က္ေတြဟာ လံုးလံုး အေျခအျမစ္ မရိွပါဘူး။”
အစီရင္ခံစာ အဆံုးသတ္မွာေတာ့ အႀကံျပဳခ်က္ ၁၂ ခ်က္ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ လက္ရိွ ဥပေဒအတိုင္း ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔၊ ပဋိပကၡျဖစ္တာနဲ႔ အေျခအေနေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ျပန္ဖို႔၊ ေနာက္ေနာင္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြကုိ ေရွာင္ႏိုင္မယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံေတြကို အႀကံျပဳ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒုခ်ီယားတန္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ေရာ၊ ရခိုင္ပဋိပကၡ ေလ့လာေရးေကာ္မရွင္က ကနဦး စံုစမ္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္ပမီဒီယာေတြမွာ မယံုၾကည္တဲ့သေဘာေတြ ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ သမၼတလက္မွတ္နဲ႔ ဒုခ်ီယားတန္း စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဖဲြ႔ခဲ့တာပါ။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီစံုစမ္းမႈေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔ မျပည့္ဘူးလို႔ ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး၊ အခု ဒုခ်ီယားတန္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကို သူေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္၊ လိုအပ္ရင္ေတာ့ ကုလသမဂၢနဲ႔တဲြၿပီး အထူး စံုစမ္းမႈလုပ္ႏို္င္ေအာင္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို တုိက္တြန္းသြားမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဗီြအုိေအ/ျမန္မာ
No comments:
Post a Comment